Τα τροχαία δυστυχήματα στην Ελλάδα αποτελούν το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα. Συντελούν στη μεγαλύτερη απώλεια ανθρώπινης ζωής με ιδιαίτερη τραγικότητα λόγω του αιφνίδιου χαρακτήρα του.
Κάτι, που επίσης επιδεινώνει το πρόβλημα και μεγαλώνει τον πόνο, είναι ο βασανιστικά αργός και πολλές φορές άδικος τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η δικαιοσύνη στο θέμα αυτό.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας περιγράψουμε το φαινόμενο με αριθμούς για να μπορέσουμε να καταλάβουμε το τεράστιο αυτό ζήτημα.
Η χώρα μας βάση του πληθυσμού της και βάση των οχηματοχιλιομέτρων της (διανυθέντα χιλιόμετρα όλων των οχημάτων σε ετήσια βάση) βρίσκεται πρώτη στην Ευρώπη και στις πρώτες θέσεις στον κόσμο σε απώλεια ανθρώπων. Κάθε χρόνο συμβαίνουν περίπου 22.000-22.500 τροχαία που έχουν σαν αποτέλεσμα να χάνουν την ζωή τους 2.000 άνθρωποι, να τραυματίζονται σοβαρά 4.000 άνθρωποι και ελαφρά 27.000-28.000 άνθρωποι.
Το οξύμωρο είναι ότι ο μεγαλύτερος όγκος των τροχαίων γύρω στο 80% που αφορά αυτούς τους αριθμούς συμβαίνουν μέσα στις πόλεις, εκεί που υποτίθεται οι ταχύτητες είναι μικρότερες. Ένα σημαντικό στοιχείο που μαρτυρά την επιπολαιότητα, την άγνοια και την αδιαφορία που μας διακατέχει είναι ότι, αν οι εμπλεκόμενοι φορούσαν ζώνη ασφάλειας και κράνος, ένα μεγάλο ποσοστό, κοντά στο 60% από το προαναφερόμενο 80%, θα ζούσαν. Το ότι κάθε χρόνο χάνεται ένα ολόκληρο χωριό από το χάρτη της χώρας μας, ακούγεται πια τετριμμένο. Το μεγαλύτερο δυστύχημα είναι ότι τόσο εμείς, όσο και οι αρμόδιοι, δεν συγκινούνται, μια και δε γίνεται καμία προσπάθεια για να σταματήσει αυτή η αιματοχυσία. Απλή απόδειξη είναι ότι το αποδίδουμε απενοχοποιώντας το στην κακιά στιγμή και το χαρακτηρίζουμε ατύχημα. Είναι όμως έτσι;
Οι πρώτες κύριες αιτίες των τροχαίων δυστυχημάτων είναι η υπερβολική ταχύτητα, η είσοδος στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και η παραβίαση όλων των διατάξεων του Κ.Ο.Κ, όπως η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, η παραβίαση ρυθμιστικών πινακίδων υποχρεωτικής παραχώρησης προτεραιότητας και υποχρεωτικής διακοπής πορείας STOP, η παραβίαση προτεραιότητας δεξιάς κατεύθυνσης, η παραβίαση των διαγραμμίσεων και ειδικότερα της διπλής συνεχόμενης γραμμής (αντικανονικό προσπέρασμα). Αξίζει να επισημανθεί ότι όλες οι παραβάσεις του Κ.Ο.Κ δημιουργούν πλαγιομετωπικές συγκρούσεις οι οποίες είναι θανατηφόρες. Επικίνδυνοι ελιγμοί, κατανάλωση αλκοόλ, απόσπαση προσοχής, όπως χρήση κινητού τηλεφώνου, κόπωση, καιρικές συνθήκες, τεχνικές υποδομές όπως κακό οδόστρωμα, λαθεμένη σήμανση, ελλιπής φωτισμός, κακή συντήρηση οχημάτων είναι από τις βασικότερες αιτίες των τροχαίων, σαφέστατα όμως υπάρχουν και άλλες.
Διαπιστώνουμε ότι στις αιτίες των τροχαίων εκτός των καιρικών συνθηκών οι υπόλοιπες οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα.
Ας αναρωτηθούμε λοιπόν, κακιά στιγμή όλα τα προαναφερόμενα ή καθαρά ευθύνη δική μας; Είναι ατύχημα να τρέχω στο στενό της γειτονιάς μου και να παρασέρνω τον πεζό που βρίσκεται εκείνη την ώρα στο οδόστρωμα; Στην Θεσσαλονίκη έχουμε είκοσι τέτοιους θανάτους το μήνα! Είναι ατύχημα να οδηγώ και να μιλάω στο κινητό ή να στέλνω μηνύματα και να οδηγώ εγκεφαλικά τυφλός λόγω του φαινόμενου της ακούσιας τύφλωσης; Γνωρίζουμε ότι απλά αν όλοι μειώναμε την ταχύτητά μας κατά 5% στις καθημερινές μας μετακινήσεις, θα είχαμε 30-40% λιγότερα τροχαία; Αντιμετωπίζοντας λοιπόν αυτό το τόσο λυπηρό αλλά και γενοκτονικό θέμα, μια και τα τροχαία αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στις παραγωγικές ηλικίες, θα πρέπει πρώτα εμείς οι ίδιοι να ευαισθητοποιηθούμε σε όλα τα παραπάνω και να καταλάβουμε ότι η οδήγηση είναι η πιο σημαντική πράξη της ημέρας μας. Να καταλάβουμε επιτέλους ότι η οδός δεν μας ανήκει και ότι, όταν οδηγούμε, το πράττουμε κατά τέτοιον τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους πιθανούς κινδύνους. Να προσαρμόζουμε την ταχύτητα μας, έτσι ώστε σε ό,τι μας παρουσιαστεί, θα μπορέσουμε να αντιδράσουμε με απόλυτη άνεση και ασφάλεια.
Τεράστιος είναι και ο ρόλος των αρμόδιων φορέων, καθώς θα πρέπει να εξετάσουν εκ νέου το όλο σύστημα εκπαίδευσης και εξέτασης υποψηφίων οδηγών όλων των κατηγοριών. Εντατικοποίηση των ελέγχων με ορατή αστυνόμευση από ένστολους και ενισχύοντας-λειτουργώντας την κυκλοφορία με ηλεκτρονικά εποπτικά μέσα. Αλλαγή στο σύστημα αξιολόγησης των παραβάσεων του Κ.Ο.Κ, πολλές παραβάσεις είναι κακούργημα και όχι απλά πλημμέλημα. Εισαγωγή μαθημάτων κυκλοφοριακής αγωγής στα πανεπιστήμια και στα σχολεία.
Ίσως, αν προβληματιστούμε, λαμβάνοντας υπόψη μας όλα τα παραπάνω, να σταματήσουμε να σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον στην άσφαλτο. Η ομορφιά της οδήγησης είναι να την χαιρόμαστε και όχι να οδηγούμε δίχως αύριο.
