Δρ. Δημήτρης Κουτρούμπας, Οδοντίατρος – Ενδοδοντολόγος,
Ειδικευθείς: College of Medicine & Dentistry, Ulster University, U.K.,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Οδοντιατρικής
Σχολής Αθηνών
Τα λευκά δόντια διαχρονικά θεωρούνταν δείγμα ομορφιάς, υγείας και δύναμης, ενώ στις μέρες μας η επιθυμία για λαμπερό χαμόγελο είναι καθολική. Μάλιστα, σύμφωνα με την Scientific American ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 αυξήθηκε κατακόρυφα η χρήση προϊόντων λεύκανσης, λόγω της ευρείας αξιοποίησης των τηλεδιασκέψεων, όπου η προσοχή επικεντρώνεται στα πρόσωπα των συνομιλητών.
Σε έρευνα της American Academy of Esthetic Dentistry στο ερώτημα τι θα ήθελαν οι συμμετέχοντες να βελτιώσουν στο χαμόγελό τους, η πιο κοινή απάντηση ήταν το χρώμα, ώστε να έχουν λευκότερα δόντια. Εξάλλου, γι’ αυτό έχει δημιουργηθεί μια τεράστια αγορά προϊόντων λεύκανσης με σκευάσματα άλλοτε ποιοτικά, αλλά και ψευδεπίγραφα, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις είναι επικίνδυνα για τη στοματική υγεία.
Αιτίες δυσχρωμίας των δοντιών
Τα προβλήματα της αισθητικής που αφορούν το χρώμα των δοντιών, οφείλονται είτε σε εξωτερικές χρωστικές προερχόμενες από το κάπνισμα και την κατανάλωση τροφών και ποτών στα οποία περιέχονται σκούρες χρωστικές (καφές, τσάι προϊόντα cola κ.α.), είτε σε εσωτερικούς παράγοντες που συνδέονται αιτιολογικά με το σχηματισμό και τη δομή του δοντιού (υποπλασίες, φθορίαση, χρώση τετρακυκλίνης κ.α.). Η πρώτη κατηγορία χρωστικών αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα με τον καθαρισμό και το γυάλισμα των δοντιών στο οδοντιατρείο, προλαμβάνεται δε με τη σωστή καθημερινή υγιεινή των δοντιών.
Τα προβλήματα της 2ης κατηγορίας είναι περισσότερο απαιτητικά και οφείλουμε να επισημάνουμε ότι δεν είναι όλα αντιμετωπίσιμα. Γι’ αυτά επιλέγονται είτε τεχνικές λεύκανσης των δοντιών πάντα υπό την επίβλεψη οδοντιάτρου, είτε απαιτούνται ριζικότερες επεμβατικές τεχνικές στο οδοντιατρείο (όψεις, κεραμικές στεφάνες κ.α.)
Τί είναι η λεύκανση;
Η λεύκανση είναι μια διαδικασία κατά την οποία εφαρμόζονται στην επιφάνεια του δοντιού χημικοί παράγοντες, κυρίως υπεροξείδιο του καρβαμιδίου ή του υδρογόνου που αλλάζουν τα μόρια των χρωστικών ουσιών καθιστώντας τα πιο ανοιχτόχρωμα και συνεπώς τα δόντια πιο λαμπερά. Ανάλογα με το αίτιο του προβλήματος, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι εντυπωσιακό φθάνοντας έως 8 τόνους πιο ανοιχτό. Βέβαια υπό προϋποθέσεις, υπάρχει και το ενδεχόμενο να μην υπάρξει καμία ουσιαστική μεταβολή, όπως συνήθως συμβαίνει σε περιπτώσεις γκρίζων δοντιών.
Η λεύκανση μπορεί είτε να πραγματοποιηθεί στο οδοντιατρείο ή στο σπίτι χρησιμοποιώντας νάρθηκες με την επίβλεψη του οδοντιάτρου ή με συνδυασμό αρχικής λεύκανσης στο ιατρείο και στη συνέχεια συμπληρωματική εφαρμογή με νάρθηκες στο σπίτι. Η λεύκανση στο οδοντιατρείο έχει ταχύτερο αποτέλεσμα επειδή όμως χρησιμοποιούνται ισχυρότεροι λευκαντικοί παράγοντες, μπορεί να προκαλέσει ευαισθησίες σε περιπτώσεις δοντιών με αποτριβές ή κατάγματα.
Οδοντικός φραγμός ΠΡΙΝ τη Λεύκανση
Τα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα λεύκανσης, όπου τα δόντια γίνονται 3 έως 8 αποχρώσεις πιο φωτεινά, επιτυγχάνονται μόνο από τον οδοντίατρο.
Οδοντικός φραγμός ΜΕΤΑ τη Λεύκανση
Τα άτομα που επιθυμούν λευκότερα δόντια θα πρέπει να επισκέπτονται τον οδοντίατρό τους τουλάχιστον 1 φορά τον χρόνο για να υποβάλλονται στην πλέον αποτελεσματική και κατάλληλη για αυτούς θεραπεία λεύκανσης.
Αντενδείξεις – μειονεκτήματα λεύκανσης
Όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα οδοντικής φύσεως θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να αποκαταστήσουν και στη συνέχεια να προχωρήσουν σε λεύκανση των δοντιών. Οφείλουμε να τονίσουμε ότι η ύπαρξη τερηδόνας ή κοιλοτήτων που δεν έχουν αποκατασταθεί, φθορών και αποκαλυμμένης οδοντίνης, αλλά και σφραγισμάτων που έχουν προβλήματα στα όριά τους αποτελούν αντένδειξη για τη λεύκανση.
Άλλες αντενδείξεις αποτελούν οι φλεγμονές των ούλων όπως η ουλίτιδα ή η περιοδοντίτιδα που δεν έχει αντιμετωπισθεί.
Σε κάθε προσπάθεια λεύκανσης πρέπει να προηγείται σχολαστικός οδοντιατρικός καθαρισμός και αποκατάσταση των οδοντικών προβλημάτων καθώς τα τελευταία ενδέχεται να προκαλέσουν πόνο και ευαισθησία των δοντιών.
Επίσης, δεν συνιστάται για τις εγκύους, αλλά και σύμφωνα με την American Academy of Pediatric Dentistry δεν συνιστά τη λεύκανση σε παιδιά και εφήβους διότι δεν έχει ολοκληρωθεί η ωρίμανσή των δοντιών και ειδικά της αδαμαντίνης που λειτουργεί ως «ασπίδα» προστασίας για την οδοντίνη και τον πολφό.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τα υλικά των σφραγισμάτων και των προσθετικών εργασιών (θήκες, γέφυρες, οδοντοστοιχίες) δεν επηρεάζονται από τη διαδικασία της λεύκανσης. Αυτό σημαίνει πως δεν λευκαίνουν και προφανώς θα χρειαστούν αντικατάσταση μετά τη λεύκανση των φυσικών δοντιών.
Τα άτομα που επιθυμούν λευκότερα δόντια συνιστάται να επισκέπτονται πρώτα τον οδοντίατρό τους, να πραγματοποιούν καθαρισμό που είναι απαραίτητος πριν από κάθε λεύκανση και να λάβουν την απαραίτητη ενημέρωση πριν οποιαδήποτε προσπάθεια λεύκανσης των δοντιών.
Αμφισβητήσιμη η φυσική λεύκανση των δοντιών – επικίνδυνα διαδικτυακά λευκαντικά
Κατά καιρούς προτείνονται διάφοροι τρόποι «λεύκανσης» των δοντιών, χωρίς την επίβλεψη οδοντιάτρου, είτε με φυσικά υλικά είτε με σκευάσματα που πωλούνται στο ελεύθερο εμπόριο και το διαδίκτυο. Οι φυσικοί τρόποι υποτιθέμενης λεύκανσης των δοντιών περιλαμβάνουν τη χρήση μαγειρικής σόδας, ενεργού άνθρακα ή και χυμό λεμονιού, πορτοκαλιών κλπ.. Ωστόσο, όλες αυτές οι ουσίες κάθε άλλο παρά αθώες και φιλικές είναι προς τα δόντια, διότι σταδιακά καταστρέφουν την επιφάνεια του δοντιού και εμφανίζεται το εσωτερικό στρώμα της οδοντίνης, το οποίο συνήθως είναι κίτρινο καταλήγοντας στο αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο.
Η νομοθεσία απαγορεύει την πώληση λευκαντικών σκευασμάτων που περιέχουν ισχυρούς λευκαντικούς παράγοντες λόγω των κινδύνων που εγκυμονεί η ανεξέλεγκτη χρήση τους για την υγεία του ατόμου και την ακεραιότητα των δοντιών. Για το λόγο αυτό όλα αυτά τα σκευάσματα δεν προσφέρουν ουσιαστική λεύκανση. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην προμήθεια σκευασμάτων από το διαδίκτυο το οποίο προσφέρει προϊόντα το περιεχόμενο των οποίων ενδέχεται να μην τεκμηριώνεται το περιεχόμενό, αλλά και να είναι αμφίβολη η ποιότητά τους, θέτοντας σε κίνδυνο τουλάχιστον τη στοματική υγεία.
Προφυλάξεις – Διάρκεια
Προκειμένου να είναι αποτελεσματική η λεύκανση των δοντιών υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί μετά από την ολοκλήρωσή της και αφορούν περιορισμούς ως προς την κατανάλωση τροφών που περιέχουν έντονες χρωστικές π.χ. καφές, τσάι, κόκκινο κρασί, γύρη, κουρκουμάς, κεράσια κλπ και συνήθειες όπως το κάπνισμα. Ολοκληρώνοντας θα πρέπει να θυμάστε πως το επιτυγχανόμενο αποτέλεσμα δεν διαρκεί για πάντα, αλλά για περίπου 1 χρόνο και φυσικά απαιτείται επανέλεγχος και αναμνηστική εφαρμογή του λευκαντικού παράγοντα ανάλογα με τις συνήθειες του ατόμου και το επίπεδο στοματικής υγιεινής.
Αποτελεσματική και ασφαλής μόνο η Οδοντιατρικά καθοδηγούμενη Λεύκανση
Ο οδοντίατρος είναι ο πλέον ειδικός και θα σας βοηθήσει στην επιλογή του καλύτερου σχήματος λεύκανσης, αυτό που ταιριάζει στην περίπτωσή σας. Δεν είναι εγγυημένο πως όλοι οι άνθρωποι μπορούν να ωφεληθούν από μια διαδικασία λεύκανση, αλλά και για όσους συνιστάται δεν σημαίνει ότι θα γίνει με τον ίδιο τρόπο και θα οδηγήσει στο ίδιο αποτέλεσμα. Συμπερασματικά η διαδικασία αυτή πρέπει να σχεδιάζεται αποκλειστικά για τις ανάγκες του συγκεκριμένου ασθενούς για τον οποίο προορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την επιθυμία του ασθενούς, τις δυνατότητες του κάθε λευκαντικού συστήματος και τις ιδιαιτερότητες του προβλήματος που αντιμετωπίζει κάθε ασθενής.
