Το συνεχές άλγος (πόνος) στο γόνατο και μάλιστα το άλγος ηρεμίας ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας, επηρεάζει τη ζωή μεγάλης μερίδας ασθενών και ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50-60 ετών.
Πότε όμως είναι απαραίτητη η αρθροπλαστική γόνατος;
Εκτός από το συνεχές άλγος ηρεμίας, μπορεί να χρειαστούν αρθροπλαστική (ολική ή σε περιορισμένες περιπτώσεις μερική) ακόμα και άτομα μικρότερης ηλικίας μετά από:
- Σοβαρό τροχαίο ατύχημα
- Πτώσεις
- Επανειλημμένους τραυματισμούς
- Χειρουργεία στο γόνατο, έχοντας αναπτύξει μετατραυματική αρθροπάθεια
- Δυσχέρεια και χωλότητα κατά τη βάδιση
- Δυσκαμψία
- Αστάθεια
- Παραμόρφωση στην περιοχή
- Επίμονο άλγος και οίδημα στην περιοχή, ακόμα και κατά την απλή καθημερινότητα
Ολική αρθροπλαστική γόνατος
«Η ολική αρθροπλαστική γόνατος με την εξέλιξη της τεχνολογίας, ενσωματώνει τη συμβολή της εμβιομηχανικής ακρίβειας και της τεχνολογικής τεχνογνωσίας. Αποτελεί στις ημέρες μας μια αξιόπιστη χειρουργική επέμβαση εφαρμοσμένη σε ασθενείς που παρουσιάζουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις στην άρθρωση του γόνατος, δηλαδή οστεοαρθροπάθεια τελικού σταδίου» αναφέρει ο κ. Ανδρέας Α. Καραγιάννης Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Διευθυντής Α’ Κλινικής Αθλητικών Κακώσεων Metropolitan General και συνεχίζει:
«Κατά την επέμβαση τοποθετούνται εμφυτεύματα στην άρθρωση, αντικαθιστώντας τις φθαρμένες αρθρικές επιφάνειες, με στόχο την ανακούφιση από τον πόνο και την αποκατάσταση της λειτουργίας του γόνατος.
Αφαιρούμε τις φθαρμένες επιφάνειες (χόνδρινες επιφάνειες, μηνίσκους, συνδέσμους), και τις αντικαθιστούμε με υψηλής ποιότητας τεχνητές προσθέσεις, μεταλλικά εμφυτεύματα που τοποθετούμε στο κατώτερο άκρο του μηριαίου οστού και στο ανώτερο άκρο της κνήμης, παρεμβάλλοντας μεταξύ τους πολυαιθυλένιο, το οποίο επιτρέπει στην τεχνητή άρθρωση ομαλή και αποτελεσματική κίνηση.
Αυτά τα προσθετικά μέρη είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα ώστε να μιμούνται τη φυσική κίνηση και σταθερότητα του γόνατος, επιτρέποντας την επιστροφή του ασθενούς μετά από εύλογο χρονικό διάστημα αποκατάστασης, στις καθημερινές του ενασχολήσεις χωρίς άλγος».
Ενδείξεις και στόχος ολικής αρθροπλαστικής γονάτου:
Ενδείξεις για την επέμβαση είναι:
- Το άλγος στο γόνατο και ιδιαίτερα ο διαρκής πόνος ηρεμίας, αλλά και κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Η αστάθεια κατά την βάδιση
- Ο έκδηλος περιορισμός στην κίνηση και η μεγάλη δυσκαμψία στο γόνατο, που δεν υποχωρούν με τα συντηρητικά μέσα αντιμετώπισης (ενδυνάμωση, φυσικοθεραπεία)
- Ο μόνιμος ύδραρθρος
- Οι απεικονιστικές αλλοιώσεις στην άρθρωση, με στένωση στα μεσάρθρια
- Η έκδηλη ραιβότητα ή βλαισότητα του σκέλους
- Το συνεχιζόμενο άλγος
Αντενδείξεις για την επέμβαση:
- Η ύπαρξη φλεγμονής στο γόνατο
- Η δευτεροπαθής οστεονέκρωση των αρθρικών, λόγω της πιθανότητας χαλάρωσης των εμφυτευμάτων σε εξέλιξη της νόσου
- Το υπαρκτό μεγάλο βάρος του ασθενούς
Στόχοι της ολικής αρθροπλαστικής:
- Η ανακούφιση από τον πόνο
- Η αποκατάσταση της λειτουργίας του γονάτου
- Ένα σταθερό – ανώδυνο βάδισμα
- Η διακοπή κάθε είδους αναλγητικής και αντιφλεγμονώδους αγωγής
- Η επάνοδος του ασθενούς σε «καλή καθημερινή ζωή», με έκδηλη βελτίωση της ποιότητας ζωής του
«Η ολική αρθροπλαστική», συμπληρώνει ο ειδικός, «επιτρέπει σε δραστηριότητες της καθημερινότητας να εκτελούνται ανώδυνα και ανεξάρτητα, με σταθερότητα και χωρίς τη χρήση βοηθημάτων, όπως φαρμακευτική αγωγή, νάρθηκες, επιγονατίδες, βακτηρίες κ.λπ.
Αυτό βέβαια που θα πρέπει να γνωρίζει ο κάθε ασθενής είναι ότι τοποθετώντας έναν “μηχανισμό”, όπως είναι η ολική αρθροπλαστική, ποτέ το γόνατο του δεν θα είναι όπως ήταν αρχικά, στην νεαρή εφηβική ή και ενήλικο ζωή, δηλαδή στην περίοδο πριν δημιουργηθεί το πρόβλημα της οστεοαρθρίτιδας».
Προεγχειρητική εκτίμηση
«Όλοι οι ασθενείς περίπου ένα μήνα πριν την χειρουργική τους αντιμετώπιση θα πρέπει να υποβληθούν σε:
- Λεπτομερή λήψη του ιστορικού τους (τυχόν συνυπάρχουσες παθήσεις, σακχαρώδης διαβήτης, προηγούμενες νοσηλείες και λοιμώξεις), μέτρηση του δείκτη μάζας σώματος (BMI)
- Κλινική ορθοπαιδική εξέταση
- Κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις (ακτινογραφίες των κάτω άκρων υπό φόρτιση, αξονικές τομογραφίες, γονάτου και σύστοιχου ισχίου και ποδοκνημικής άρθρωσης, μαγνητική τομογραφία σε κάποιες των περιπτώσεων), έλεγχος αιματοκρίτη για πιθανή αναιμία και έλεγχος για τυχόν διαταραχές στην πήξη του αίματος
- Ηλετροκαρδιογράφημα ή και υπερηχογράφημα καρδίας, μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού
- Έλεγχος της ομάδας αίματος, ώστε να διασφαλίσουμε την ασφάλεια του ασθενούς μας, να κάνουμε διαχείριση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής και με στόχο το βέλτιστο του αποτελέσματος.
Στην κλινική μας, τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιούμε προηγμένες και καινοτόμες χειρουργικές τεχνικές που μας βοηθούν ώστε να βελτιώσουμε τις υπάρχουσες μέχρι τώρα τεχνικές, σύμφωνα με την τρέχουσα βιβλιογραφία. Με τις απαραίτητες και μικρές χειρουργικές παρεμβάσεις μας, τη μείωση του χειρουργικού τραύματος, αλλά και της ιστικής μας παρέμβασης, με τη χρήση ειδικών πρωτοκόλλων αναλγησίας (fast track), καθώς και με χρήση ειδικών φυσικοθεραπευτικών μέτρων, μειώνουμε το μετεγχειρητικό πόνο του ασθενούς μας και η ανάρρωση πλέον είναι σαφώς ταχύτερη, επιστρέφοντας ο ασθενής μας στην προηγούμενη καθημερινότητα σε διάστημα 15-20 ημερών» εξηγεί ο κ. Καραγιάννης και προσθέτει:
«Η ρομποτικά υποβοηθούμενη αρθροπλαστική γόνατος, ανήκει στις νέες καινοτόμες χειρουργικές μεθόδους των τελευταίων ετών. Με τα ηλεκτρονικά συστήματα καθοδηγούμενης πλοήγησης, με τη χρήση της ρομποτικής υποβοηθούμενης τεχνολογίας, με τη χρήση οδηγών και κοπτικών εργαλείων, αλλά και υλικών προσαρμοσμένων στην ανατομία του εκάστοτε ασθενούς μας (Patient Specific Instruments και Customised individually made total knee artrhoplasty), ο χειρουργός είναι εξοπλισμένος ώστε να έχει το μέγιστο του αποτελέσματος και έναν ασθενή εξαιρετικά ικανοποιημένο».
Πόνος και αποκατάσταση μετά την αρθροπλαστική γόνατος
«Η αποτελεσματική διαχείριση του πόνου μετά την επέμβαση αποτελεί υποχρέωση και καθήκον μας, για τη βέλτιστη αποκατάσταση και ικανοποίηση του κάθε ασθενούς. Εφαρμόζοντας σύγχρονα και πολύτροπα πρωτόκολλα αναλγησίας, με χρήση φαρμάκων και αναισθησιολογικών τεχνικών που στοχεύουν σε διαφορετικές οδούς άλγους, προσαρμοσμένα με βάση το προφίλ, το ιστορικό και τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε ασθενούς μας (ηλικία, ύψος, βάρος), είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε απόλυτα το μετεγχειρητικό πόνο και τις πρώτες “δύσκολες“ ημέρες μετά από ένα τέτοιο χειρουργείο.
Ο ασθενής θα παραμείνει νοσηλευόμενος για ένα 24ωρο στο Θεραπευτήριο, θα αρχίσει πρόγραμμα φυσικοθεραπείας, ώστε την επόμενη ημέρα να επιστρέψει στο σπίτι του, ενώ έχει κατανοήσει το ασκησιολόγιο που χρήζει, να βαδίζει άνετα με τις βακτηρίες, ενώ θα πρέπει να εκπαιδευτεί και σε συγκεκριμένο πρόγραμμα αποκατάστασης, ώστε να πετύχουμε όλοι μαζί το επιθυμητό λειτουργικό αποτέλεσμα.
Είναι εξαιρετικά σημαντική η άμεση μετεγχειρητική μείωση του οιδήματος και η κρυοθεραπεία που πρέπει να εφαρμόζεται σε κάθε ασθενή έχει εκπληκτικά οφέλη. Με λιγότερο οίδημα στο χειρουργηθέν σκέλος, με χρήση της αντιθρομβωτικής κάλτσας, με ανάρροπο θέση του άκρου, με συχνή κρυοθεραπεία, ο πόνος μετριάζεται, μειώνεται η πιθανότητα θρόμβωσης, η κίνηση του γονάτου είναι εξ αρχής καλή και ανώδυνη, οπότε και η φυσικοθεραπευτική προσέγγιση ικανοποιητικότατη» τονίζει.
Πότε θα μπορώ να βαδίσω μετά την ολική αρθροπλαστική του γόνατος;
«Η βάδιση αρχίζει από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα, αλλά μόλις ο αρχικός πόνος περιορισθεί, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να βαδίζουν προοδευτικά μεγαλύτερη απόσταση, με βακτηρίες τις οποίες αφήνουν σε περίπου έξι εβδομάδες.
Τις επόμενες 15-20 ημέρες ο ασθενής εκτελεί ασκήσεις με στόχο την ανάκτηση του εύρους κίνησης στο χειρουργημένο γόνατο, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις ισορροπίας με αποτέλεσμα στο επόμενο διάστημα των 5-6 εβδομάδων μετεγχειρητικά να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες.
Ο κάθε ασθενής για να “επανέλθει” και να είναι ευχαριστημένος με την νεο-άρθρωσή του, θα πρέπει να ακολουθεί τις κατευθύνσεις και οδηγίες του θεράποντα και για διάστημα που εξαρτάται από ασθενή σε ασθενή, ακόμα και για διάστημα που φθάνει τους 6-8 μήνες, γνωρίζοντας ότι η συνέπεια στην εκτέλεση των ασκήσεων, αλλά και της υγιεινής του εκάστοτε ασθενούς, είναι ζωτικής σημασίας. Επιπλέον όλο αυτό το χρονικό διάστημα, οι ασθενείς έχουν μια συνεχή υποστήριξη και εκπαίδευση από το θεράποντα και τη χειρουργική του ομάδα, ώστε με συμβουλές και τροποποίηση των δραστηριοτήτων του, να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Βαδίζοντας πλέον χωρίς πόνο, έχοντας πλήρη έκταση και κάμψη τουλάχιστον 110 – 120 μοιρών, σταθερότητα και ευθυγράμμιση στην άρθρωση, ο ασθενής οδηγείται στην πρότερη δραστηριότητα του και σε φυσιολογικό τρόπο ζωής.
Με όλα τα ανωτέρω, ο θεράποντας στοχεύει στη μακροβιότητα και καλή λειτουργία των εμφυτευμάτων, με στόχο τα 15-20 χρόνια, τουλάχιστον» διευκρινίζει.
Μπορούν να χειρουργηθούν και τα δύο μου γόνατα ταυτόχρονα;
«Τεχνικά είναι δυνατόν να γίνει ολική αρθροπλαστική και στα δύο γόνατα την ίδια ημέρα. Υπάρχουν όμως σαφώς περισσότεροι κίνδυνοι στην περίπτωση αυτή, όπως ο υψηλότερος κίνδυνος για πιθανή θρόμβωση (DVT), αυξημένος κίνδυνος μετάγγισης, αυξημένος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο, που μπορεί να φθάσει και τις 5-6 ημέρες, καθώς αυξάνεται και ο κίνδυνος φλεγμονής. Σε περίπτωση βέβαια που μιλάμε για έναν νεαρό, απόλυτα “υγιή” ασθενή, με μικρό σωματικό βάρος και για τον οποίο έχουμε όλες τις διαβεβαιώσεις από τους συνεργάτες μας, παθολόγους, καρδιολόγους και αναισθησιολόγους, μπορεί να υποβληθεί ο ασθενής σε ολικές αρθροπλαστικές και στα δύο γόνατα ταυτόχρονα», καταλήγει ο κ. Καραγιάννης.
*Στο Metropolitan General και συγκεκριμένα στην Α’ Κλινική Αθλητικών Κακώσεων, παρέχεται εξατομικευμένη φροντίδα στο πρόβλημά σας και βοήθεια να ανακτήσετε την προηγούμενη κινητικότητά σας, εξαλείφοντας τον πόνο, προσφέροντας πληρέστερη κίνηση και σταθερότητα στην άρθρωση, επαναφέροντας την λειτουργία της άρθρωσης το δυνατόν στο φυσιολογικό και βελτιώνοντας την καθημερινή ποιότητα ζωής σας.
