Του Γιώργου Βλαβιανού
Βρισκόμαστε ήδη στον τρίτο μήνα από την ρωσική απρόκλητη εισβολή στην Ουκρανία. Έχει χυθεί ήδη πολύ αίμα, εκατομμύρια έχουν ξεριζωθεί από τα σπίτια τους και έχουν πάρει δρόμους προσφυγιάς ενώ πόλεις κυρίως στην επαρχία Ντονμπάς έχουν καταστραφεί εκ θεμελίων. Τρεις μήνες βαιοτήτων από τα ρωσικά στρατεύματα. Οι μαρτυρίες είναι πολλές και καταγεγραμμένες.
Προσφάτως δικαστήριο στην Ουκρανία επέβαλε ποινή ισόβιας κάθειρξης σε διοικητή ρωσικού άρματος μάχης επειδή σκότωσε άμαχο. Ήταν η πρώτη δίκη για έγκλημα πολέμου στην Ουκρανία.
Οι Ουκρανοί θεωρούν ότι υπάρχουν περισσότερες από 10.000 πιθανές περιπτώσεις εγκλημάτων. Οι Ρώσοι αρνούνται τα πάντα. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έστειλε μία ομάδα ειδικών για να ελέγξει τις καταγγελίες.
Ακούγεται παράδοξο αλλά ακόμη και ο πόλεμος έχει κανόνες. Ορίζονται από τη Συνθήκη της Γενεύης. Σε γενικές γραμμές οι πολίτες και οι υποδομές οι οποίες είναι απαραίτητες για την επιβίωσή τους απαγορεύεται να δεχθούν επίθεση. Γελάσατε; Κι όμως αυτό αναφέρεται στη Συνθήκη. Επίσης υπάρχουν όπλα που απαγορεύονται, όπως οι νάρκες κατά προσωπικού, τα χημικά και τα βιολογικά όπλα. Οι άρρωστοι και οι τραυματίες πρέπει να δέχονται τις πρώτες βοήθειες. Οι τραυματισμένοι στρατιώτες επίσης έχουν δικαιώματα αιχμαλώτων πολέμου. Δυστυχώς τα περισσότερα από αυτά δεν τηρούνται στο πεδίο των μαχών.
Η κυβέρνηση του Κιέβου ετοιμάζει άλλες 41 υποθέσεις Ρώσων στρατιωτών. Κατηγορούνται για βιασμούς, δολοφονίες, λεηλασίες και καταστροφή υποδομών.
Τώρα τι γίνεται γενικότερα για τα εγκλήματα πολέμου. Αν οι δικαστές στη Χάγη θεωρήσουν ότι διαθέτουν τα απαραίτητα στοιχεία τότε εκδίδουν διεθνή εντάλματα σύλληψης. Όμως το δικαστήριο δεν έχει δική του αστυνομική δύναμη. Εναπόκειται στα κράτη να συλλάβουν τους υπόπτους. Η Ρωσία όμως δεν είναι μέλος του Δικαστηρίου κι έτσι πολύ πιθανόν να μην ασχοληθεί καν με τα εντάλματα. Είναι προφανές ότι δεν θα εκδώσει κανέναν από εκείνους που θα θεωρηθούν ύποπτοι τέλεσης εγκλημάτων πολέμου. Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι το γεγονός ότι η Ρωσία δεν είναι μέλος του Δικαστηρίου της Χάγης δυσκολεύει τα πράγματα ώστε να προσαχθεί σε δίκη η ηγεσία της. Είναι πολύ πιθανόν τελικά να δημιουργηθεί ειδικό δικαστήριο για την περίπτωση της Ουκρανίας, όπως είχε συμβεί για τη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουάντα. Ότι και να γίνει πάντως οι πιθανότητες να οδηγηθεί σε Ποινικό δικαστήριο ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι σίγουρα πολύ λίγες.
